Niniejszy serwis wykorzystuje pliki cookie. Korzystanie z serwisu oznacza akceptację tego stanu rzeczy.

Program wydarzeń Galeria Sztuki Średniowiecznej

PROGRAM WYDARZEŃ
GALERIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ

Najbogatszą i najbardziej różnorodną kolekcję sztuki średniowiecznej w Polsce, należącą do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, już wkrótce będzie można oglądać w zupełnie nowej, wyjątkowej oprawie. Słynne dzieła – takie jak: Piękna Madonna z Wrocławia, Poliptyk Grudziądzki, Poliptyk Zwiastowania z Jednorożcem, Tryptyk z legendą świętego Stanisława Biskupa z Pławna czy monumentalny ołtarz z Pruszcza Gdańskiego – prezentowane będą w nowoczesnej i atrakcyjnej dla współczesnego odbiorcy aranżacji. Za projekt, pozwalający na nowo odkryć świat wyobrażeń sztuki średniowiecznej i wielość jej funkcji, odpowiada młody, utytułowany zespół warszawskiej pracowni architektonicznej WWAA. Galeria dostępna będzie od 11 grudnia 2013 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PIERWSZY WEEKEND

14 grudnia / sobota / 12.00–17.00 – program wydarzeń

 

15 grudnia / niedziela / 12.00–18.00 – program wydarzeń

 

14 grudnia / sobota / 12.00–17.00

12.00
Oprowadzanie kuratorskie

Spotkanie z autorem koncepcji rearanżacji Galerii prof. dr. hab. Antonim Ziembą, kuratorem Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej w MNW, wykładowcą w Instytucie Historii Sztuki UW.
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 60 minut

13.00–17.00
Spotkanie z dziełem

Muzealni edukatorzy opowiadają o wybranych zabytkach z Galerii.
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 30 minut

 

13.00
Ołtarz świętej Barbary, dr Paweł Freus

Fascynująca opowieść o życiu świętej, która za przyjęcie chrześcijaństwa została uwięziona w wieży przez ojca poganina.

 

14.00
Legenda świętej Jadwigi, Monika Miżołębska

Dwa skrzydła ołtarza ukazujące historię patronki Śląska nie tylko pozwalają poznać losy księżnej Jadwigi, lecz także dają wgląd w średniowieczną codzienność.

 

15.00
Poliptyk z Pruszcza Gdańskiego, Karolina Zalewska

Jeden z najbardziej rozbudowanych treściowo zabytków w Galerii. Zestawiając sceny pasji z historiami starotestamentowymi, artysta zawarł w swoim dziele bardzo złożone przesłanie.

 

16.00
Tryptyk z legendą świętego Stanisława Biskupa, Przemysław Głowacki

Dzieło plasujące się na granicy dwóch epok, średniowiecza i renesansu. Przedstawia niezwykłą opowieść o cudach św. Stanisława, patrona Królestwa Polskiego.

 

17.00
Chrystus Ukrzyżowany, Karolina Zalewska

Najbardziej dramatyczne przedstawienie Chrystusa w Galerii pozwala wniknąć
w charakter późnośredniowiecznej dolorystycznej pobożności.

15 grudnia / niedziela / 12.0018.00 
12.00
„Przestrzeń wyobrażona a przestrzeń rzeczywista. Nastawy ołtarzowe w Galerii Sztuki Średniowiecznej MNW“, dr hab. Grażyna Jurkowlaniec

Nastawa ołtarzowa to element wyposażenia kościoła, który rozpowszechnił się dopiero w XIV–XV w. Zbiegło się to w czasie ze wzmożonym zainteresowaniem artystów kwestią ukazywania przestrzeni. Podczas spotkania dowiemy się, jak problem przedstawiania przestrzeni wpływał na wygląd tych często skomplikowanych i wieloelementowych struktur.


Dr hab. Grażyna Jurkowlaniec – dyrektor Instytutu Historii Sztuki UW. Zajmuje się sztuką i historiografią artystyczną późnego średniowiecza i epoki nowożytnej.

zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsce ograniczona / ok. 60 minut

18:00
Koncert: Francesco Landini – muzyka trecenta

Ewelina Siedlecka-Kosińska – sopran
Weronika Grozdew-Kołacińska – śpiew
Agnieszka Obst-Chwała – fidel, kierownictwo artystyczne
oraz Sylwia Namroży, Magdalena Tejchma, Tadeusz Czechak, Wojciech Lubertowicz
W programie: Codex Vaticano Rossi, Francesco Landini, Maestro Piero
Hol Główny / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 60 minut

KONCERTY MUZYKI ŚREDNIOWIECZNEJ

niedziele / grudzień 2013 – maj 2014 / 18.00

 

15 grudnia – „Francesco Landini – muzyka trecenta”

9 lutego 2014 –  „Wyśpiewać duszę, wyśpiewać niebo”

27 kwietnia 2014 – „Rozważanie żywota krześcijańskiego”

11 maja 2014 – „Cantigas de Santa Maria"

Hol Główny / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 60 minut
 

 

 

 

 

 

 

 

 


15 grudnia 2013
„Francesco Landini – muzyka trecenta”

Ewelina Siedlecka-Kosińska – sopran
Weronika Grozdew-Kołacińska – śpiew
Agnieszka Obst-Chwała – fidel, kierownictwo artystyczne
oraz Sylwia Namroży, Magdalena Tejchma, Tadeusz Czechak, Wojciech Lubertowicz
W programie: Codex Vaticano Rossi, Francesco Landini, Maestro Piero.

XIV wiek we Włoszech to czas rozkwitu muzyki świeckiej. Rozwinęły się wówczas takie formy, jak ballada, caccia czy madrygał. Najpopularniejszym kompozytorem trecenta był Francesco Landini (1325–1397), od dzieciństwa niewidomy – stąd jego przydomek Magister Franciscus Cecus. Wśród zachowanych kompozycji włoskiego trecenta dzieła Landiniego stanowią niemal jedną czwartą repertuaru. Podczas koncertu Sabionetta wykona również wybrane utwory z Codex Vaticano Rossi.

9 lutego 2014
„Wyśpiewać duszę, wyśpiewać niebo”

Ewelina Siedlecka-Kosińska – sopran
Dagmara Barna – sopran
Marcin Liweń – kontratenor
Agnieszka Obst-Chwała – fidel, kierownictwo artystyczne
oraz Magdalena Tejchma, Mirosław Feldgebel
W programie: utwory Piotra z Grudziądza oraz sekwencje i motety z Codex Las Huelgas, Ms. La Clayette

Repertuar prezentowany przez zespół Sabionetta został wybrany głównie ze względu na jego przekaz słowny. Teksty odzwierciedlają walkę duszy z ciałem, pragnienie wiecznego spokoju w niebie, relację między niebem a ziemią, pokazaną z obydwu stron. Podczas koncertu zostaną zaprezentowane utwory wielogłosowe z XIV-wiecznego Codex Las Huelgas, motety z Ms. La Clayette oraz pieśni i motety Piotra z Grudziądza

27 kwietnia 2014
„Rozważanie żywota krześcijańskiego” 

Ewelina Siedlecka-Kosińska – sopran
Jakub Burzyński – kontratenor
Marcin Liweń – kontratenor
Miłosz Kondraciuk – baryton
Agnieszka Obst-Chwała – fidel, kierownictwo artystyczne
oraz Paweł Zalewski, Piotr Zalewski, Marian Magiera
W programie: XVI-wieczne anonimowe polskie pieśni, utwory Diomedesa Cato, Władysława z Gielniowa, Cypriana Bazylika oraz utwory do tekstów Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego

Dominującą rolę w XVI-wiecznej polskiej muzyce renesansowej odgrywały pieśni; utwory instrumentalne miały wówczas mniejsze znaczenie. Szczególną popularnością cieszyły się proste wielogłosowe pieśni religijne z tekstem w języku polskim. Powstawały także liczne pieśni świeckie o charakterze dydaktycznym lub okolicznościowym. Utwory tego rodzaju przeważały w kręgu twórczości kompozytorów środkowoeuropejskich, głównie ze względu na silne wpływy reformacji.

11 maja 2014
„Cantigas de Santa Maria"
 
Dagmara Barna – sopran
Agnieszka Obst-Chwała – fidel, kierownictwo artystyczne
oraz Magdalena Tejchma, Tadeusz Czechak, Wojciech Lubertowicz
W programie: Pieśni z Cantigas de Santa Maria

Cantigas de Santa Maria to zbiór około 420 jednogłosowych XIII-wiecznych pieśni, zapisanych w dialekcie galego-português w czterech manuskryptach. Ich autorstwo przypisuje się królowi Kastylii i Leónu Alfonsowi X Mądremu. Większość utworów opowiada o cudach Najświętszej Marii Panny, co dziesiąta pieśń jest hymnem ku Jej czci.

Zespół Sabionetta
Założycielką zespołu muzyki dawnej Sabionetta jest Agnieszka Obst-Chwała. Zespół działa od 2004 r. i występował na wielu renomowanych festiwalach. Muzycy Sabionetty mają duże doświadczenie w wykonywaniu muzyki dawnej i są członkami Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków oraz założycielami Koła Muzyki Dawnej. W 2013 r. Sabionetta reprezentowała Polskę podczas Festival de Música Antiga dels Pirineus w Katalonii. W październiku 2013 r. ukazała się pierwsza płyta zespołu Podobieństwo żywota krześcijańskiego z polskimi utworami XVI-wiecznymi.

WYKŁADY SOBOTNIE

21 grudnia, 11 stycznia (wykład tłumaczony na język migowy - PJM), 15 lutego, 15 marca, 26 kwietnia i 17 maja / 12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie“

Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Urszula Król (11.01.2014, 15.03.2014, 17.05.2014) / dr Paweł Freus (21.12.2013, 15.02.2014, 26.04.2014)
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

 

 

 

 

 

 

 

ŚREDNIOWIECZE O ZMROKU

czwartki / grudzień 2013 – maj 2014 / 19.30
Kielichy, rzeźby i ołtarze mogą opowiadać najróżniejsze historie. Zależy tylko, kto na nie patrzy. Cykl wieczornych spotkań w Galerii Sztuki Średniowiecznej jest doskonałą okazją do spojrzenia na prezentowane zabytki z wielu perspektyw.
W świat średniowiecza wprowadzą nas przedstawiciele różnych dziedzin – historii sztuki, konserwacji, estetyki, kostiumologii i historii wojskowości.
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 45 minut
 

12 grudnia „Droga do Galerii”, Zofia Herman

19 grudnia „Ikonografia Bożego Narodzenia”, Przemysław Głowacki

 

 

2 stycznia „Piękności w czepcach i podwikach – moda i uroda w wiekach średnich”, Magdalena Bialic

9 stycznia „Śladami Schongauera i Dürera. Graficzne inspiracje sztuki przełomu XV i XVI wieku”, Joanna Sikorska

16 stycznia „Rzeźby i obrazy a architektura gotycka”, Jakub Adamski
23 stycznia„Średniowieczne obrazy i rzeźby okiem konserwatora”, Agnieszka Czubak
30 stycznia „Jak patrzeć na sztukę średniowieczną?”, Piotr Skubiszewski

 

6 lutego „Modlitwa w obrazie”, Antoni Ziemba  
13 lutego„Uzbrojenie w sztuce gotyku – fakty i mity”, Tomasz Mleczek
20 lutego „Ołtarz Jerozolimski”, Kamil Kopania
27 lutego„Czemu służył Poliptyk Grudziądzki?”, Zofia Herman

6 marca „Jak Chrystus nauczył się chodzić?”, Marianna Otmianowska
13 marca „Lux artis – światło w estetyce średniowiecza”, Piotr Schollenberger

20 marca „Symboliczne treści wizerunków pasyjnych”, Romana Rupiewicz
27 marca „Boże Ciało i ciała świętych – o znaczeniu kultu relikwii i Eucharystii dla sztuki średniowiecza”, ks. Janusz Nowiński

 

3 kwietnia „Kto się stroi w purpurę?”, Michał Zambrzycki
10 kwietnia „Życie codzienne wyniesione na ołtarze”, Paweł Freus
17 kwietnia „Skąd wzięła się Pietà i co oznacza?”, Paweł Freus
24 kwietnia „Średniowieczne naczynia stołowe i złotnictwo”, Ryszard Bobrow

8 maja„Po co fundatorom niepodobne portrety? O symbolicznej roli wizerunku w obrazie średniowiecznym”, Przemysław Mrozowski
15 maja „Męczennicy, asceci, władcy i zakonnicy – średniowieczni święci”, Urszula Król
22 maja „Obrazy epitafijne”, Małgorzata Kochanowska
29 maja „Zmierzch czy narodziny pewnej epoki?”, Hanna Benesz

 

12 grudnia
„Droga do Galerii”, Zofia Herman

Współautorka rearanżacji Galerii opowie o pracy nad koncepcją nowej ekspozycji.

 

Zofia Herman – adiunkt w Zbiorach Sztuki Średniowiecznej MNW, pracowała przy wystawie „Od van Eycka do Dürera” w Groeningemuseum w Brugii (2010) oraz w zespole kuratorskim Andy Rottenberg przy wystawie „Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce” (2011) w Martin-Gropius-Bau w Berlinie.

19 grudnia
„Ikonografia Bożego Narodzenia”, Przemysław Głowacki

Zabytki sztuki średniowiecznej miały za zadanie ilustrować historię zbawienia.
W jaki sposób ludzie tej odległej epoki widzieli wydarzenia związane z narodzinami Chrystusa? Jakie znaczenie przypisywali poszczególnym scenom? Jaka kryje się w nich symbolika?

 

Przemysław Głowacki – historyk sztuki i edukator muzealny, współpracuje m.in. z Zamkiem Królewskim w Warszawie, Stołecznym Centrum Edukacji Kulturalnej, Mazowieckim Centrum Kultury i Sztuki oraz wieloma uniwersytetami III wieku. W latach 2000 - 2013 pracował w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie od 2007 roku pełnił obowiązki zastępcy kierownika Działu Edukacji. Jest jednym z organizatorów polskiej edycji międzynarodowej akcji społecznej Dzień Wolnej Sztuki. Jego pasją jest zwiedzanie wystaw, prowadzi bloga poświęconego sztuce i wystawom artdone.pl
 

2 stycznia
„Piękności w czepcach i podwikach – moda i uroda w wiekach średnich”, Magdalena Bialic

Zapraszamy do wspólnego poszukiwania modnych strojów i akcesoriów: szub, kaletek, fantazyjnych czepców, ukazanych na dziełach średniowiecznych mistrzów. Nasza wędrówka będzie okazją do poznania średniowiecznego ideału urody oraz dowiedzenia się, kto i jak w dawnych wiekach szył ubrania, z jakich materiałów je wykonywano, jak je farbowano i jakie kolory były modne.

 

Dr Magdalena Bialic – kostiumolog, historyk sztuki, wykładowca, przewodnik. Jej zainteresowania badawcze obejmują historię mody (ze szczególnym uwzględnieniem XVIII-wiecznych strojów angielskich oraz ubiorów o charakterze sportowym i rekreacyjnym), sztukę XVIII i XIX wieku oraz historię portretu.

9 stycznia
„Śladami Schongauera i Dürera. Graficzne inspiracje sztuki przełomu XV i XVI wieku”, Joanna Sikorska

Co najmniej od lat 70. XV wieku malarze, iluminatorzy, snycerze i złotnicy czerpali wzory z grafiki, będącej wówczas stosunkowo młodą dyscypliną artystyczną. Ryciny były zarówno pomocą w rutynowej pracy rzemieślnika, jak i przedmiotem fascynacji i admiracji. Po jakie zatem wzory sięgano i w jaki sposób
je wykorzystywano?


Dr Joanna Sikorska – kurator Gabinetu Rycin i Rysunków MNW. Zajmuje się grafiką włoską i niemiecką XV–XVIII wieku, a także relacjami grafiki z innymi dziedzinami sztuki.

16 stycznia
„Rzeźby i obrazy a architektura gotycka”, Jakub Adamski

W jaki sposób wiedza o średniowiecznych kościołach może być przydatna w poznawaniu gotyckich rzeźb i obrazów? Co dzieła średniowiecznych sztuk plastycznych mogą powiedzieć historykowi architektury gotyckiej? Jak nastawy ołtarzowe i figury kultowe funkcjonowały w przestrzeni katedry czy fary miejskiej? Czy dekoracja retabulów podążała za modą architektoniczną? Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć analizując dzieła z Galerii Sztuki Średniowiecznej pod kątem historii architektury.

 

Dr Jakub Adamski – adiunkt w Instytucie Historii Sztuki UW. Zajmuje się historią architektury średniowiecznej, zwłaszcza gotyckiej.

23 stycznia
„Średniowieczne obrazy i rzeźby okiem konserwatora”, Agnieszka Czubak

Jak są zbudowane dzieła prezentowane w Galerii? Co mogą nam powiedzieć o sobie i jak możemy z nich odczytywać ich dzieje?

 

Agnieszka Czubak – konserwator muzealny, kieruje Pracownią Konserwacji Rzeźby i Malarstwa na Drewnie, która dba o stan zachowania średniowiecznych zbiorów MNW.

30 stycznia
„Jak patrzeć na sztukę średniowieczną?”, Piotr Skubiszewski

Spotkanie z wybitnym badaczem sztuki średniowiecznej.

 

Prof. dr hab. Piotr Skubiszewski – historyk sztuki, emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Université de Poitiers, członek rzeczywisty PAN i Académie Européenne des Sciences, des Arts et des Lettres, doktor honoris causa KUL i Université de Poitiers.

6 lutego
„Modlitwa w obrazie”, Antoni Ziemba  

W późnośredniowiecznych kościołach obok nastaw ołtarzowych pojawiały się dzieła, których celem było pomaganie wiernych w indywidualnej modlitwie. Należy do nich Korona Marii – największy obraz tablicowy w Galerii Sztuki Średniowiecznej. Z myślą o kim został stworzony? Jak był wykorzystywany w praktykach modlitewnych? I jakie były związki między pobożnością a obrazami?

 

Prof. dr hab. Antoni Ziemba – kurator Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej w MNW, autor koncepcji rearanżacji Galerii Sztuki Średniowiecznej, wykładowca w Instytucie Historii Sztuki UW.

13 lutego
„Uzbrojenie w sztuce gotyku – fakty i mity”, Tomasz Mleczek

Spotkanie będzie okazją do obejrzenia fragmentów uzbrojenia zaczepnego i ochronnego oraz porównania go ze źródłami ikonograficznymi. Zobaczymy, na ile przedstawienia z okresu pełnego i późnego średniowiecza mogą być wiarygodnym źródłem informacji dla historyków. Zastanowimy się, co mogło wpływać na deformację uzbrojenia przez artystów.


Dr Tomasz Mleczek – historyk wojskowości i bronioznawstwa, pracownik Zamku Królewskiego w Warszawie, opiekun zbiorów Gabinetu Genealogiczno-Heraldycznego ZKW, czynny rekonstruktor.

20 lutego
„Ołtarz Jerozolimski”, Kamil Kopania

Poznamy jedno z najciekawszych dzieł późnego średniowiecza związanych z Gdańskiem. Omówiony zostanie m.in. wyjątkowy program ikonograficzny nastawy ołtarzowej oraz kwestia jej autorstwa. Szczególną uwagę zwrócimy na sposób odczytywania kolejnych scen na kwaterach Ołtarza Jerozolimskiego, charakteryzującego się rzadko stosowanym typem narracji.

 

Dr Kamil Kopania – adiunkt w Instytucie Historii Sztuki UW. Zajmuje się związkami sztuk plastycznych z teatrem, ceremoniami liturgicznymi o charakterze parateatralnym, funkcją i odbiorem dzieł sztuki w średniowieczu.

27 lutego
„Czemu służył Poliptyk Grudziądzki?”, Zofia Herman

Spotkanie poświęcone nastawie ołtarzowej z kaplicy zamku krzyżackiego w Grudziądzu. Zastanowimy się nad kultowym i politycznym znaczeniem ikonografii dzieła, skupiającej się na ukazaniu chwały Marii, patronki zakonu krzyżackiego. Porozmawiamy też o historii poliptyku, który po dekonstrukcji i rozcięciu skrzydeł został ponownie scalony w Malborku na początku XX w.

 

Zofia Herman – adiunkt w Zbiorach Sztuki Średniowiecznej MNW, pracowała przy wystawie „Od van Eycka do Dürera” w Groeningemuseum w Brugii (2010) oraz w zespole kuratorskim Andy Rottenberg przy wystawie „Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce” (2011) w Martin-Gropius-Bau w Berlinie.

6 marca
„Jak Chrystus nauczył się chodzić?”, Marianna Otmianowska

Kwatera Poliptyku Zwiastowania z Jednorożcem, ukazująca małego Jezusa przy sustentaculum, będzie punktem wyjścia do przyjrzenia się malarskim
i rzeźbiarskim detalom jednej z najbardziej okazałych nastaw ołtarzowych w zbiorach MNW. Wspólnie odszukamy muzykujące anioły, przyjrzymy się z bliska twarzom świętych i postaramy się odczytać XV-wieczne symbole.

 

Marianna Otmianowska – kierownik Działu Edukacji MNW, absolwentka historii sztuki na UKSW, doktorantka IS PAN. Wychowawca, wykładowca, edukator.

13 marca
„Lux artis – światło w estetyce średniowiecza”, Piotr Schollenberger

Dla średniowiecznej estetycznej refleksji nad pięknem światło (lumen) bądź blask (claritas) stanowią jeden z najważniejszych punktów odniesienia. Zdaniem XIII-wiecznego myśliciela Roberta Grosseteste: „Światło w najwyższym stopniu czyni rzeczy pięknymi i ukazuje ich piękno”. Tym samym myśl średniowiecza sięga do niezwykle bogatej tradycji filozofii neoplatońskiej, która zrodziła ideę światła jako źródła piękna. Światło łączy człowieka i Boga, świat duchowy i świat materialny oraz emanuje z pięknych dzieł. Żadna inna epoka nie przywiązywała tak dużej wagi do świetlistości piękna, w żadnej innej epoce blask bijący z dzieł nie rozświetlał tak silnie mroku.

 

Dr Piotr Schollenberger – adiunkt w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii UW.

20 marca
„Symboliczne treści wizerunków pasyjnych”, Romana Rupiewicz

Wiele motywów i atrybutów obecnych w dziełach, które ukazują mękę i śmierć Jezusa ma ukryte, często ambiwalentne znaczenie. Na szczególną uwagę zasługują rośliny, owoce, kamienie, tkaniny, narzędzia męki Jezusa, tzw. żywe krzyże oraz czaszki pojawiające na obrazach i rzeźbach. Zrozumienie bogatego repertuaru symboli ułatwi prawidłowe odczytanie rzeczywistego przekazu i intencji artysty.

 

Dr Romana Rupiewicz – Instytut Historii Sztuki UKSW w Warszawie.

27 marca
„Boże Ciało i ciała świętych – o znaczeniu kultu relikwii i Eucharystii dla sztuki średniowiecza”, ks. Janusz Nowiński

Wieki średnie dały początek kultowi Ciała Chrystusa obecnego w Eucharystii oraz rozwinęły kult świętych relikwii, zapoczątkowany w chrześcijańskim antyku. Te dwa zjawiska, istotne dla duchowości i religijności średniowiecza, postrzegamy dziś jako źródło inspiracji dla bogatego zespołu dzieł sztuki.

 

Ks. dr Janusz Nowiński SDB – historyk sztuki, pracownik Instytutu Historii Sztuki UKSW, kustosz zabytków dawnego opactwa w Lądzie. W swoich badaniach zajmuje się m.in. ikonologią sakralnego wnętrza oraz interpretacją funkcjonalną
i ideową dzieł sztuki sakralnej.

3 kwietnia
„Kto się stroi w purpurę?”, Michał Zambrzycki

Kto stroi się w barwną szatę, a kto w szarości przyodziany? Czyli słów kilka
o znaczeniu barw w średniowiecznym malarstwie ze szczególnym uwzględnieniem symboliki czerwieni, złota, drogich kamieni z jednej strony oraz szarości i czerni
z drugiej. Będzie to opowieść o tym, jak w średniowieczu postrzegano bogactwo stroju i komu ono przysługiwało, kto z niego rezygnował świadomie i jak to okazywał publicznie.


10 kwietnia
„Życie codzienne wyniesione na ołtarze”, dr Paweł Freus

Przedstawiając wydarzenia biblijne lub sceny z żywotów świętych, późnośredniowieczni malarze nie przykładali wagi do odtworzenia realiów historycznych. Oglądając kwatery z narodzinami św. Jana Chrzciciela czy legendę św. Barbary, przenosimy się więc w czasy współczesne twórcom ołtarzy. Zaglądamy do mieszczańskich kamienic i rycerskich zamków, oglądamy modne w dobie gotyku stroje i uzbrojenie, poznajemy zajęcia żyjących wówczas ludzi i przedmioty jakimi się otaczali.

 

Dr Paweł Freus – absolwent Instytutu Historii Sztuki UW, wykładowca w Instytucie Filologii Klasycznej i Kulturoznawstwa UKSW i Collegium Civitas w Warszawie. Specjalizuje się w badaniu treści sztuki średniowiecznej.


17 kwietnia
„Skąd wzięła się Pietà i co oznacza?”, Paweł Freus

Wizerunek Matki Boskiej z martwym Chrystusem na kolanach jest jednym
z najpopularniejszych tematów sztuki średniowiecznej. W jakich okolicznościach pojawił się ten motyw? Jakie niesie znaczenie i jak ewoluował?

 

Dr Paweł Freus – absolwent Instytutu Historii Sztuki UW, wykładowca w Instytucie Filologii Klasycznej i Kulturoznawstwa UKSW i Collegium Civitas w Warszawie. Specjalizuje się w badaniu treści sztuki średniowiecznej.

24 kwietnia
„Średniowieczne naczynia stołowe i złotnictwo”, Ryszard Bobrow

Na podstawie prezentowanych przykładów złotnictwa oraz przedstawień na ołtarzach przyjrzymy się ewolucji naczyń sakralnych i zobaczymy, jak kształtowały się obyczaje związane z kulturą stołu.


Ryszard Bobrow – kurator Zbiorów Sztuki Zdobniczej MNW.

8 maja
„Po co fundatorom niepodobne portrety? O symbolicznej roli wizerunku w obrazie średniowiecznym”, Przemysław Mrozowski

Dr Przemysław Mrozowski – zastępca Dyrektora ds. Naukowych, Edukacyjnych, Muzealnych i Zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie, adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Średniowiecznej i Ikonografii UKSW. Zajmuje się m.in. rolą symbolu w świecie średniowiecznym oraz dziełami sztuki o charakterze komemoracyjnym.

15 maja
„Męczennicy, asceci, władcy i zakonnicy – średniowieczni święci”,
Urszula Król
Kim byli popularni w średniowieczu pośrednicy między ludźmi a Bogiem? Jakie były ich biografie? Jakie przedmioty stały się ich atrybutami? Zapraszamy
na spotkanie, podczas którego poznamy niektóre z tych fascynujących postaci.

 

Urszula Król – historyk sztuki, edukator, wykładowca współpracujący z Działem Edukacji MNW.

22 maja
„Obrazy epitafijne”, Małgorzata Kochanowska

W XV w. upowszechnił się zwyczaj zawieszania w kościele lub na jego elewacji epitafiów upamiętniających zmarłych parafian i przypominających współwyznawcom o potrzebie modlitwy za ich dusze. Były one zarówno przejawem indywidualnej pobożności, jak i manifestacją zasług zmarłego oraz prestiżu jego rodu. W kolekcji MNW znajduje się bogaty zespół malowanych na deskach epitafiów z XV i początków XVI w., które znakomicie odzwierciedlają ten przejaw obyczajowości ludzi późnego średniowiecza.

 

Małgorzata Kochanowska – kustosz Zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW.

29 maja 
„Zmierzch czy narodziny pewnej epoki?”, Hanna Benesz

Powstały w Antwerpii przed 1516 r. ołtarz świętego Rajnolda jest wspaniałym przykładem zmierzchu jednej epoki i narodzin nowej. Składa się z części rzeźbiarskiej wykonanej w warsztacie Jana Moldera i części malarskiej, której twórcą jest słynny malarz Joos van Cleve, zwany Leonardem Północy. Nowatorski styl malowideł kontrastuje z tradycjonalnym, późnogotyckim ujęciem części rzeźbiarskiej i reprezentuje już epokę północnego renesansu. Droga od zmierzchu do świtu owych ewoluujących form może okazać się dla widza fascynującą przygodą…

 

Hanna Benesz – starszy kustosz Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej MNW. Autorka (wespół z Marią Kluk) Complete Summary Catalogue. Early Netherlandish, Dutch, Flemish and Belgian Paintings 1493–1983. The National Museum in Warsaw, który ukaże się drukiem w 2014 roku.

ŚREDNIOWIECZNE SOBOTY

grudzień 2013 – maj 2014 / 12.00–18.00
W programie: wykład, animacje plastyczne dla dzieci, warsztaty familijne, średniowieczne pokazy, spotkanie w Galerii dla dorosłych.
 

21 grudnia – „Muzyka anielska"

11 stycznia – „Mędrcy świata, monarchowie"

15 lutego – „Książęta, mieszczanie i kmiecie"
 

15 marca – „Przygoda rycerska"
 

26 kwietnia – „Średniowieczna wiosna"


17 maja – „Witrażowe kolory"

 

 

21 grudnia / sobota  
Muzyka anielska

 

12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW” – wykład, dr Paweł Freus

Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej
z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

12.00–15.00
„Średniowieczne inspiracje”

animacje plastyczne dla dzieci w Holu Głównym
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum

13.00
„Muzyka anielska”

warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
obowiązują zapisy / obowiązuje bilet warsztatowy / ok. 70 minut
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00 pod numerem telefonu + 48 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:

15.00
„Odkryjmy dźwięki przeszłości – dawne instrumenty muzyczne”, Stanisław Mazurek

pokaz specjalny
Jakie melodie można było usłyszeć w średniowiecznych zamkach i katedrach? Jak wyglądały dawne instrumenty i w jaki sposób wydobywano z nich dźwięki. Zapraszamy na spotkanie z muzyką z czasów rycerzy i trubadurów.


Stanisław Mazurek – pasjonat muzyki, założyciel i instrumentalista zespołów muzyki dawnej, kolekcjonuje dawne instrumenty i odtwarza technikę gry na nich, samodzielnie wykonuje rekonstrukcje instrumentów, takich jak np. rebec, gudok, gęśle, kantele, fidel, gitternai.
Hol Główny / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / ok. 50 minut

16.00
„Muzyka na królewskim dworze i w gotyckiej katedrze. Od chorału gregoriańskiego po rękę Gwidona”, Sergiusz Pinkwart

spotkanie dla dorosłych w Galerii
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 40 minut

11 stycznia / sobota 
Mędrcy świata, monarchowie


12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW” - wykład, Urszula Król

Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Tłumaczony na polski język migowy (PJM)
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

12.00 – 15.00
„Średniowieczne inspiracje”

animacje plastyczne dla dzieci w Holu Głównym
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum

13.00
„Mędrcy świata, monarchowie”

warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
obowiązują zapisy / obowiązuje bilet warsztatowy / ok. 70 minut
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00 pod numerem telefonu + 48 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:


15.00
„Najstarsze polskie kolędy i pastorałki. Wspólne śpiewanie kolęd”, kwartet Warsaw Classic

Zachęcamy do przyjścia z własnymi instrumentami muzycznymi i świątecznym nastrojem, aby wraz z kwartetem smyczkowym Warsaw Classic wspólnie zagrać i zaśpiewać najstarsze polskie kolędy i pastorałki.

 

Warsaw Classic to nietypowy kwartet smyczkowy stworzony przez absolwentów Akademii Muzycznej w Warszawie i Białymstoku. Gra w składzie: Karolina Matuszkiewicz – I skrzypce i głos Marta Orzęcka – II skrzypce Sergiusz Pinkwart – altówka i prowadzenie koncertu Marzena Masłowska – wiolonczela.
Hol Główny / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / ok. 50 minut

16.00
„Śladem gwiazdy betlejemskiej”, Karolina Zalewska

spotkanie dla dorosłych w Galerii
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 40 minut

15 lutego / sobota
Książęta, mieszczanie i kmiecie

 

12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW” – wykład, dr Paweł Freus
Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

12.00 – 15.00
„Średniowieczne inspiracje”

animacje plastyczne dla dzieci w Holu Głównym
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum

13.00
„Książęta, mieszczanie i kmiecie”

warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
obowiązują zapisy / obowiązuje bilet warsztatowy / ok. 70 minut
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00 pod numerem telefonu + 48 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:


15.00
„U szewca Dratewki", Marcin Osojca

pokaz specjalny
Poznaj tajniki średniowiecznego warsztatu szewskiego: zobacz narzędzia pracy szewca i dowiedz się, jakie były sposoby szycia średniowiecznych butów, kaletek, ubrań i wielu innych przedmiotów.

 

Marcin Osojca – interesuje się archeologią eksperymentalną i historią, jego pasją jest rekonstrukcja zabytków skórzanych z okresu wpływów rzymskich, rzymskiego antyku i średniowiecza. Podczas pokazów i warsztatów dzieli się wiedzą na temat obróbki skóry, narzędzi wykorzystywanych przez dawnych rzemieślników oraz przedmiotów, które wykonywano z tego materiału.
Hol Główny / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / ok. 50 minut

16.00
„Szuby, mieszki i ciżmy, czyli o modzie w okresie późnego średniowiecza”, dr Magdalena Bialic

spotkanie dla dorosłych w Galerii
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 40 minut

15 marca / sobota
Przygoda rycerska

 

12.00 „Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW” – wykład, Urszula Król
Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej
z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

12.00–15.00
„Średniowieczne inspiracje”

animacje plastyczne dla dzieci w Holu Głównym
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum

13.00
„Przygoda rycerska”

warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
obowiązują zapisy / obowiązuje bilet warsztatowy / ok. 70 minut
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00 pod numerem telefonu + 48 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:


15.00
„Rycerska opowieść", dr Tomasz Mleczek

Zapraszamy na opowieść o obowiązkach pazia i giermka oraz o ceremonii pasowania na rycerza. Podczas spotkania dzieci i dorośli będą mogli obejrzeć
i przymierzyć elementy uzbrojenia, a także spotkają rycerza w pełnym rynsztunku.
Hol Główny / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / ok. 50 minut

16.00
„Rycerska kultura średniowiecza”, dr Paweł Freus

spotkanie dla dorosłych w Galerii
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 40 minut

26 kwietnia / sobota
Średniowieczna wiosna

 

12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW” - wykład, dr Paweł Freus

Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

12.00 – 15.00
„Średniowieczne inspiracje”

warsztaty plastyczne dla dzieci w Holu Głównym
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum

13.00
„Średniowieczna wiosna”

warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
obowiązują zapisy / obowiązuje bilet wstępu warsztatowy / ok. 70 minut
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00 pod numerem telefonu + 48 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:


15.00
„Średniowieczna siła roślin”, Centrum św. Hildegardy w Józefowie

pokaz specjalny
Zapraszamy do średniowiecznego ogrodu św. Hildegardy z Bingen, wizjonerki, lekarki, pisarki i kompozytorki, a także znawczyni nauk przyrodniczych. Podczas spotkania poznamy właściwości i symbolikę roślin, odkryjemy tajniki powstawania średniowiecznych mikstur i dowiemy się, jak smakuje galgant czy bertram.
Hol Główny / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / ok. 50 minut

16.00
„Wielkanocna ikonografia w średniowieczu”, dr Paweł Freus

spotkanie dla dorosłych w Galerii
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / ok. 40 minut

17 maja / sobota
Witrażowe kolory

 

12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW ” – wykład, Urszula Król

Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

12.00 – 15.00
„Średniowieczne inspiracje”

animacje plastyczne dla dzieci w Holu Głównym
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum

13.00
„Witrażowe kolory”

warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
obowiązują zapisy / obowiązuje bilet warsztatowy / ok. 70 minut
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00 pod numerem telefonu + 48 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:


15.00
„Historie światłem malowane”, Katarzyna Ampt

pokaz specjalny
Zarówno młodszych, jak i starszych zapraszamy do warsztatu średniowiecznego witrażysty. Podczas spotkania uczestnicy dowiedzą się, jak powstawały kolorowe okna gotyckich katedr i poznają tajemnicę przenoszenia biblijnych historii w świat kolorowych szkieł.

 

Katarzyna Ampt – archeolog, prowadzi własną pracownię mozaiki i witrażu. Interesuje się historią sztuki i historią średniowiecza. Od wielu lat uczestniczy
w pokazach odtwórstwa historycznego, prezentując starożytne i średniowieczne techniki szklarskie.

16.00
„Średniowieczny kalejdoskop barw”, Karolina Zalewska

spotkanie dla dorosłych w Galerii
obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 40 minut

WARSZTATY DLA NAUCZYCIELI

6–7 marca / czwartek–piątek / 16.00–18.00
24–25 kwietnia / czwartek–piątek / 16.00–18.00
22–23 maja / czwartek–piątek / 16.00–18.00

Średniowiecze – brutalne, banalne czy mistyczne?
Serdecznie zapraszamy nauczycieli na dwudniowe warsztaty pogłębiające wiedzę z zakresu sztuki, zasad opisu, analizy i interpretacji dzieł sztuki średniowiecznej. Każdy uczestnik warsztatów otrzyma druki z zadaniami i propozycje ćwiczeń do wykorzystania na lekcjach, a także potwierdzenie uczestnictwa.
Warsztaty poprowadzą historycy sztuki Barbara Tichy i Przemysław Głowacki z Działu Edukacji MNW.
Udział w warsztatach jest bezpłatny, obowiązują zapisy.
Zapisy od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00, pod numerem telefonu 22 621 10 31 wew. 246 lub mailowo:

 

 

WARSZTATY DLA OSÓB Z DYSFUNKCJĄ WZROKU

16 stycznia, 20 lutego, 27 marca, 8 maja / czwartki / 17.00
Spotkania z wykorzystaniem audiodeskrypcji, elementów muzycznych i ćwiczeń dotykowych dla osób z niepełnosprawnością wzroku.
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / ok. 90 minut

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SPOTKANIA I WYKŁADY TŁUMACZONE NA JĘZYK MIGOWY (PJM)

11 stycznia / sobota / 12.00
„Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej MNW“ – wykład sobotni,  Urszula Król

Wykład przybliżający historię zbiorów Sztuki Średniowiecznej MNW, jednej z najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Poznamy burzliwe dzieje zabytków oraz zmieniające się z biegiem lat oblicza Galerii.
Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 50 minut

19 grudnia / czwartek / 19.30
„Ikonografia Bożego Narodzenia“, Przemysław Głowacki

spotkanie w Galerii
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 45 minut

13 lutego / czwartek / 19.30
„Uzbrojenie w sztuce gotyku – fakty i mity“, dr Tomasz Mleczek

spotkanie w Galerii
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 45 minut

 

 

10 kwietnia / czwartek / 19.30
„Życie codzienne wyniesione na ołtarze“, Karolina Zalewska

spotkanie w Galerii
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 45 minut
 
15 maja / czwartek / 19.30
„Męczennicy, asceci, władcy i zakonnicy – średniowieczni święci“, Urszula Król

spotkanie w Galerii
zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu do Muzeum / liczba miejsc ograniczona / ok. 45 minut
 

LEKCJE MUZEALNE I ZWIEDZANIE Z PRZEWODNIKIEM

Grupy przedszkolne i szkolne wszystkich poziomów nauczania oraz osoby indywidualne zapraszamy na lekcje i zwiedzanie z przewodnikiem.

Przedszkola i klasy 0–III szkoły podstawowej
„Świat rycerzy, księżniczek i świętych”

Obejrzymy dzieła, które powstały w czasach rycerzy. Porozmawiamy o tym, jak wyglądały żyjące w średniowieczu księżniczki. Dowiemy się, dlaczego święta Barbara trzyma w ręku wysoką wieżę i wcale nie jest jej ciężko.

Klasy IV–VI szkoły podstawowej i szkoły gimnazjalne
„Średniowieczny port@l”

Zapraszamy do podróży w czasie. Zamienimy się w poszukiwaczy i detektywów. Dzięki powstałym 600 lat temu dziełom dowiemy się, jak żyli i czym interesowali się ludzie epoki średniowiecza. Na zajęciach opowiemy również o cechach charakterystycznych dwóch stylów sztuki średniowiecznej: romańskiego
i gotyckiego.

Szkoły ponadgimnazjalne
„W blasku średniowiecza”

Spotkanie w Galerii jest okazją do rozmowy o trwającej blisko 1000 lat epoce średniowiecza. Obejrzymy nastawy ołtarzowe, rzeźby polichromowane, malarskie cykle narracyjne, przykłady rzemiosła artystycznego. Wspólnie zastanowimy się nad źródłami literackimi tych dzieł i nad postrzeganiem świata przez ludzi średniowiecza. Omówimy cechy stylów gotyckiego i romańskiego.

Zapisy prowadzone są od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–15.00, pod numerem telefonu 22 621 10 31 wew. 246.

AUDIOPRZEWODNIKI

Zapraszamy do korzystania z audioprzewodników przygotowanych dla Galerii Sztuki Średniowiecznej.  Urządzenia można bezpłatnie wypożyczyć w punkcie informacji MNW.
Oprowadzanie dostępne jest w sześciu wersjach językowych: polskiej, angielskiej, hiszpańskiej, niemieckiej, francuskiej i rosyjskiej.
Ponadto urządzenia zawierają audiodeskrypcje w języku polskim (dedykowane osobom z dysfunkcją wzroku), przygotowane we współpracy z Fundacją Kultury bez Barier, oraz nagrania muzyczne – dzięki uprzejmości Parlophone Music Poland A Warner Music Group Company, pochodzące z płyt z serii „Kolekcja Muzeum Narodowego“ dostępnych w sklepie muzealnym.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

Koordynacja programu edukacyjnego: Barbara Tichy, Marek Płuciniczak
Koordynacja koncertów: Dominika Mroczkowska-Rusiniak