Kolekcja Starożytnego Bliskiego Wschodu

W Zbiorach Sztuki Starożytnej znajduje się nieduża kolekcja zabytków pochodzących z różnych obszarów cywilizacyjnych Starożytnego Bliskiego Wschodu (Mezopotamii, Iranu, Syrii, Fenicji). Odzwierciedla ona, choć tylko w ograniczonym zakresie, dorobek bogatych, wysoko rozwiniętych centrów, istniejących na tym obszarze od epoki neolitu (9. tysiąclecie przed Chr. do upadku Imperium Achemenidów (IV w przed Chr.). Składają się na nią wysokiej klasy wyroby rzemiosła artystycznego, dokumenty pisane, a także elementy uzbrojenia oraz przedmioty codziennego użytku – narzędzia i naczynia ceramiczne. Pozwalają one na zilustrowanie najważniejszych zjawisk cywilizacyjnych i artystycznych Starożytnego Bliskiego Wschodu.

Początek kolekcji dały dwa dary: dr Władysława Semerau-Siemianowskiego (1921), zawierający kilkadziesiąt sumeryjskich i nowobabilońskich tabliczek klinowych, i Solaimana Nassery z Paryża (1932), złożony z kilku tzw. brązów lurestańskich. Po drugiej wojnie światowej kolekcja została powiększona między innymi o trzy fragmenty reliefów z pałaców królów asyryjskich, kilkadziesiąt przykładów pieczęci cylindrycznych i stemplowych, inskrypcji stemplowanych na cegłach oraz o złotą protomę z Iranu, przedstawiającą głowę byka w formie maski.

Na uwagę zasługuje duży zespół zabytków pochodzących z polskich wykopalisk ratunkowych w północno-wschodniej Syrii (1995 i 1999): są to naczynia, drobne narzędzia, przedmioty wotywne i ozdoby, które dobrze ilustrują sztukę użytkową północnej Mezopotamii w połowie 3. tysiąclecia przed Chr.

Obecnie, w związku z remontem i przygotowaniami do nowej aranżacji Galerii, całość kolekcji znajduje się w magazynie. W ramach nowej aranżacji ekspozycji Kolekcja Starożytnego Bliskiego Wschodu będzie prezentowana na styku ekspozycji egipskiej z antyczną, w bliskim kontakcie z zabytkami z Cypru, który w starożytności pełnił funkcję łącznika między cywilizacjami Wschodu i Zachodu.