10 września 2025 – 5 lipca 2026

prezentacja wybranych prac artystki w ramach ekspozycji stałej Muzeum w Galerii Sztuki XIX Wieku

 

W tym roku przypada 160-lecie urodzin i 85-lecie śmierci Olgi Boznańskiej (1865–1940) – obie rocznice zdecydowaliśmy się uczcić pokazem blisko trzydziestu prac malarki z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. 
 

Olga Boznańska zaliczana jest do grona najwybitniejszych artystek europejskich. Córka Francuzki i Polaka, urodziła się w Krakowie. Edukację artystyczną rozpoczęła w 1884 roku w rodzinnym mieście, na Wydziale Artystycznym Wyższych Kursów dla Kobiet im. Adriana Baranieckiego. W 1885 roku wyjechała do Monachium, gdzie zapisała się do prywatnej pracowni Carla Kricheldorfa, uczęszczała również na zajęcia do Wilhelma Dürra. W Monachium prowadziła bogate życie towarzyskie, skupione wokół pracowni Józefa Brandta oraz artystów niemieckich. Od 1889 roku miała własne atelier. W 1898 roku została członkinią prestiżowego Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Zachęcona powodzeniem, w tym samym roku osiadła w Paryżu, gdzie bez reszty oddała się sztuce. W czasach, gdy kobiet nie przyjmowano na wyższe uczelnie artystyczne, Boznańska do perfekcji opanowała malarskie rzemiosło, wypracowała własny styl, aktywnie uczestniczyła w życiu wystawienniczym. Zdobyła powszechne uznanie jako portrecistka, z upodobaniem podejmowała także temat martwej natury. Boznańska nie malowała w plenerze, całe jej życie koncentrowało się wokół pracowni. Letnie miesiące spędzała w Krakowie, gdzie tworzyła w jej rodzinnym domu przy ulicy Wolskiej 21.
 

Pracownie Boznańskiej obrosły legendą – tam odbywały się spotkania towarzyskie w międzynarodowym gronie, tam powstawały charakterystyczne, ekspresyjne w formie portrety psychologiczne, które przyniosły jej światową sławę. W Paryżu artystka prowadziła również działalność dydaktyczną: od 1908 roku uczyła w prywatnej Académie de la Grande Chaumière, udzielała także korekt malarskich w swej pracowni. Regularnie uczestniczyła w życiu wystawienniczym. Przez 32 lata brała udział w paryskim Salonie Société nationale des beaux-arts. Została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Trzy zakupione przez rząd francuski obrazy Boznańskiej należą dziś do zbiorów Musée d'Orsay w Paryżu i – przy okazji ogłoszenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Boznańską patronką roku 2025 – do końca roku jubileuszowego będą eksponowane w tym muzeum. 

Kuratorka: Renata Higersberger

 

-----

Ilustracja: Olga Boznańska, Autoportret, 1906, pastel, gwasz, kredka na tekturze