17 maja – 25 sierpnia 2019

Prezentowana kolekcja Augusta Zamoyskiego (1893 Jabłoń – 1970 Saint-Clar-de-Rivière) została w 2019 roku zakupiona dla Muzeum Narodowego w Warszawie. To zbiór wyjątkowy: gromadzący wybitne rzeźby – dzieło jednego z najlepszych polskich rzeźbiarzy XX wieku – i reprezentatywny dla całej jego twórczości. 

Losy kolekcji odzwierciedlają burzliwą biografię jej twórcy: wielokrotnie zmieniała miejsce przechowywania i ekspozycji w związku z licznymi podróżami i przeprowadzkami artysty. Po śmierci Zamoyskiego z inicjatywy wdowy zostało utworzone prywatne, małe muzeum w Prieuré des Granges we francuskich Pirenejach: w zupełnym odosobnieniu, daleko od zabudowań mieszkalnych, wśród gęstych lasów. Druga część spuścizny po artyście była prezentowana nieopodal, w pocysterskim średniowiecznym klasztorze w Sylvanès. To właśnie stamtąd kolekcja została zakupiona i w marcu 2019 przywieziona do Warszawy. 
 

Zbiór składa się z 93 rzeźb. Są to prace pochodzące ze wszystkich okresów twórczości Augusta Zamoyskiego – od tych najwcześniejszych, powstałych jeszcze w jego rodzinnym Jabłoniu na Lubelszczyźnie, po rzeźby z ostatnich lat życia (m.in. Zmartwychwstanie, które przygotowywał na swój nagrobek w Saint-Clar-de-Rivière). Obok dzieł rzeźbiarskich do kolekcji należy 12 rysunków i szkiców przygotowawczych, a także kilka rzeźb uczniów Zamoyskiego. Ponadto zestaw narzędzi liczący ponad 200 obiektów, pozwalający szczegółowo poznać warsztat artysty. Elementami scenografii wystawy są również skrzynie, w których transportowano rzeźby z Pirenejów do Polski. 
 

Podczas prezentacji kolekcji w Muzeum Narodowym w Warszawie rzeźby zostały poddane procesowi konserwacji – w salach muzealnych, na oczach publiczności. 
 

Zamoyski tworzył przez ponad pół wieku, w tym przez trzydzieści lat we Francji i piętnaście lat w Brazylii, dokąd wyemigrował w czasie II wojny światowej. Od końca drugiej dekady XX w. wielokrotnie wystawiał swoje prace, głównie w Polsce, we Francji i w Brazylii – już wówczas zyskał uznanie krytyki i publiczności. Interesował się zagadnieniami związanymi ze strukturą materiału, jego właściwościami, takimi jak twardość i ziarno, oraz możliwościami kształtowania form bezpośrednio w kamieniu (taille directe). Tworzył w różnych materiałach, wiele jego dzieł powstało w marmurze, granicie czy diorycie – kamieniach niezwykle twardych. 
 

August Zamoyski ogromnie troszczył się o zachowanie swego dorobku: niechętnie pozbywał się rzeźb, a kilka razy nawet odkupił sprzedane prace od właścicieli. Pragnął, aby kolekcja nie uległa rozproszeniu i aby znalazła miejsce odpowiednie dla jej ekspozycji – choć nie pozostawił testamentu, wiele razy wyrażał nadzieję, że będzie to Muzeum Narodowe w Warszawie. 

 

Zachęcamy do zapoznania się z bogatym programem wydarzeń edukacyjnych towarzyszących prezentacji.
 

Ewa Ziembińska

Kuratorka projektu ze strony MNW

 

 

Prezentacja zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie we współpracy z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie w ramach projektu „Zamoyski”

 

Patronat honorowy Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

Wystawa pod patronatem Ambasady Francji w Polsce

 

Mecenasi Muzeum:

PKN ORLEN

PZU

PKO Bank Polski 

 

Partnerzy Muzeum:

LOTTO

PKP Intercity

Zakupiona kolekcja zostanie udostępniona zwiedzającym od 17 maja 2019 roku podczas prezentacji „Arcydzieła Augusta Zamoyskiego” w Muzeum Narodowym w Warszawie. Ekspozycji  towarzyszył otwarty dla publiczności pokaz konserwatorski na żywo. Po trzech miesiącach odrestaurowane rzeźby trafią do Muzeum Literatury, gdzie od 17 października publiczność będzie mogła oglądać je na wystawie „August Zamoyski. Myśleć w kamieniu”, poszerzonej o znajdujące się w zbiorach ML bogate archiwum rzeźbiarza i podsumowującej wspólne przedsięwzięcie. Podczas obu uzupełniających się odsłon projektu prezentowane będą rzeźby pochodzące ze wszystkich okresów działalności artystycznej Augusta Zamoyskiego, m.in. tak cenne prace jak Łza. Portret Rity Sacchetto, Ich dwoje, Portret Lusi Aderowej, Głowa Antoniego Słonimskiego czy Portret Louisa Marcoussisa.