Wykłady Czwartkowe

 

 

25 maja

„Z ulicy, przedpokoju lub pierwszego lepszego salonu”. Skąd się wziął i dokąd poprowadził rzeźbę XIX-wieczny weryzm? / Agata Małodobry

Wśród rewolucji, które w ostatnich stuleciach zmieniały historię sztuki rzeźbiarskiej, często zapomina się o przełomie werystycznym. Pomiędzy figurą heroiczną, zakorzenioną w klasycznym antyku, a tym, co zaproponowali rzeźbiarze lat 70. i 80. XIX wieku była przepaść. Rzeźba tamtych lat zdumiewała krytyków i była odbierana raczej negatywnie, o czym świadczą głosy ówczesnych krytyków.

Wykład pozwoli prześledzić kształtowanie się naturalizmu w XIX-wiecznej rzeźbie, będzie przeglądem najważniejszych ośrodków tego nurtu, z odniesieniami do polskich przykładów, a także pokaże, jak tego rodzaju obrazowanie wpłynęło na rzeźbę współczesną.

wejściówki dostępne od 24 maja

 

Agata Małodobry – kustoszka w Muzeum Narodowym w Krakowie, zajmuje się rzeźbą nowoczesną i współczesną. Kuratorka wystaw, autorka publikacji o rzeźbie polskiej w kontekście międzynarodowym, popularyzatorka sztuki współczesnej. 

 

 

1 czerwca

Od entuzjastek do sufrażystek. Drogi emancypacyjne kobiet w Polsce XIX i XX wieku / Dobrochna Kałwa

Rok 1918 przyniósł Europie koniec Wielkiej Wojny, Polsce niepodległość, a kobietom – prawa polityczne. Można by sądzić, że uzyskana wówczas równość obywatelska, potwierdzona w konstytucji marcowej, była wydarzeniem nieuniknionym. W rzeczywistości jednak droga do równości praw była długim marszem kobiet, które przez całe dekady pracowały i walczyły o dostęp do edukacji, rynku pracy i polityki. Działalnością na rzecz społeczeństwa, narodu i przyszłego niepodległego państwa udowadniały przygotowanie do roli świadomych i odpowiedzialnych obywatelek.

Podczas wykładu przedstawiona zostanie historia walki kobiet na rzecz równouprawnienia. Na tle ograniczeń prawnych, politycznych i społecznych omówione zostaną przyczyny i charakter zmian zachodzących na kolejnych etapach historii emancypacji kobiet, oraz przypomniane zostanie dziedzictwo polskich sufrażystek dla równouprawnienia kobiet w niepodległej Polsce.

wejściówki dostępne od 30 maja

 

dr hab. Dobrochna Kałwa – historyczka, od 2012 adiunkt na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 2000–2012 wykładała na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 2010 gościnnie na Erfurt Universität. Naukowo zajmuje się kulturową historią kobiet i historią płci kulturowej, metodologią badań historycznych oraz historią mówioną. Członkini redakcji „Aspasia. The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women’s and Gender History”, Komisji Historii Kobiet Komitetu Nauk Historycznych PAN i Zarządu International Federation for Researchers in Women’s History.

 

 

15 czerwca

Pisarki, malarki, rzeźbiarki. Sytuacja artystek w Polsce XIX i początku XX wieku / Małgorzata Litwinowicz-Droździel

W XIX wieku rozpoczął się proces dążenia kobiet do uzyskania równouprawnienia w sferze publicznej, który obejmował także walkę o możliwość tworzenia i negocjowania swojej pozycji w świecie sztuki. Pomimo występowania podobnych przeszkód instytucjonalnych i obyczajowych, wynikających z patriarchalnego porządku, sytuacja artystek różniła się w zależności od wykonywanej przez nie profesji. Niemniej każda z nich zasługuje na oddzielną uwagę badawczą. Wykład przybliży wybrane postacie polskich pisarek, malarek i rzeźbiarek, których życiorysy i twórczość staną się pretekstem do podjęcia refleksji na temat emancypacyjnego potencjału kobiecych praktyk artystycznych w XIX wieku.
wejściówki dostępne od 13 czerwca

 

dr hab. Małgorzata Litwinowicz-Droździel – adiunkt w Zakładzie Historii Kultury Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, historyczka kultury polskiej XIX wieku, lituanistka, animatorka kultury. Zajmuje się problematyką polskiej nowoczesności, w szczególności kwestiami związanymi z przemianami medialnymi i wynalazczością. Kieruje pracami międzyzakładowego Zespołu Kultury XIX wieku.

 

 

22 czerwca

Działalność polskich rzeźbiarek XIX wieku w świetle ówczesnej krytyki artystycznej / Magdalena Kasa

Polskie rzeźbiarki tworzące w XIX wieku należały do pierwszego pokolenia kobiet zajmujących się sztuką zawodowo. Ich debiut na scenie artystycznej został entuzjastycznie przyjęty przez męską część krytyków, tymczasem ówczesne krytyczki zdawały się nie dostrzegać fenomenu kobiet uprawiających rzeźbę. Wykład przybliży sylwetki i twórczość owych rzeźbiarek z perspektywy zarówno męskiego, jak i kobiecego spojrzenia na sztukę.

wejściówki dostępne od 20 czerwca

 

dr Magdalena Kasa – historyczka sztuki, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o sztuce. Prowadzi badania nad sztuką i krytyką artystyczną końca XIX i pierwszej połowy XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby. Kierowniczka Zbiorów Specjalnych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

 

 

29 czerwca

 

 

6 lipca

Gorset – narzędzie prowokacji / Agnieszka Żubka-Chmielewska

Gorset to element ubioru nieodłącznie związany z dyskursem o kobiecości. Kształtował modną sylwetkę, eksponował piersi. Krępował ruchy, uwierał, a jednocześnie pozwalał utrzymać  wyprostowaną figurę. Ukryty pod ubraniem i znajdujący się blisko ciała nabierał erotycznego charakteru. Noszony od dzieciństwa stawał się elementem wdrażania dziewczynek w sztywny system norm i zasad. Z czasem stał się symbolem opresji i jego zrzucenie miało być synonimem wolności. Czy faktycznie kobiety tak bardzo chciały się od niego uwolnić?

Na spotkaniu przyjrzymy się historii gorsetu, jego fasonom i funkcjom, a także obecności w malarstwie, literaturze, filmie i fotografii.

wejściówki dostępne od 4 lipca

 

Zuzanna Żubka-Chmielewska – historyk sztuki, kostiumolog i antropolog kulturowy, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i studiów doktoranckich w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. Wykładowca historii sztuki i historii ubioru, m.in. w Warszawskiej Szkole Reklamy. Zajmuje się społecznym funkcjonowaniem stroju oraz oraz historią mody w kontekście fotografii.

 

 

13 lipca

 

 

20 lipca

Chagall. Apokalipsa i Ocalenie / Przemysław Głowacki

Na wykładzie skupimy się na losach Marca Chagalla w okresie II wojny światowej, prześledzimy jego dramatyczną ucieczkę z Europy do Stanów Zjednoczonych, a także zajmiemy się jego twórczością za Atlantykiem. W tym czasie nasilają się u niego tematy odnoszące się do tragedii bezpośrednio dotykającej Stary Kontynent. Holokaust szczególnie wstrząsnął artystą, który czuł się blisko związany ze swoimi żydowskimi korzeniami. Przyjrzymy się, jakie piętno odcisnęły te traumatyczne przeżycia na pracach artysty z ostatniego okresu jego twórczości. Wykład jest kontynuacją wcześniejszej prelekcji pt. „Chagall. Wojna i Rewolucja”, nagranej przy okazji pierwszej prezentacji rysunków artysty zakupionych do zbiorów MNW.   

wejściówki dostępne od 18 lipca

 

Przemysław Głowacki – historyk sztuki, który od wielu lat zajmuje się popularyzacją wiedzy o sztuce. Wiele lat pracował w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie pełnił obowiązki zastępcy kierownika Działu Edukacji. Obecnie współpracuje z Zamkiem Królewskim w Warszawie i wieloma innymi instytucjami kultury. Jest wykładowcą Warszawskiej Szkoły Filmowej oraz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jego pasją jest zwiedzanie muzeów, prowadzi stronę poświęconą sztuce i wystawom www.artdone.pl.

 

 

27 lipca

Od koncepcji do realizacji. Jak powstawała wystawa „MNW kolekcjonuje. Zakupy z lat 2017–2022” / Zuzanna Łąpieś i Piotr Paweł Czyż

Wykład składający się z dwóch części ma na celu przybliżenie sposobu pracy nad wystawą, od koncepcji i scenariusza po realizację projektu. Przy powstawaniu wystawy niezwykle ważna jest współpraca nie tylko kuratora z projektantem, ale wielu zaangażowanych w nią osób, które na różnych etapach mają w niej swój udział. Efekty prezentujemy naszej publiczności.

wejściówki dostępne od 25 lipca

 

Zuzanna Łąpieś – rysownik, projektantka produktu i grafiki użytkowej. Absolwentka Wydziału Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 2013 prowadzi Pracownię Technik Prezentacyjnych w Katedrze Podstaw Projektowania na macierzystej uczelni. Współpracowała m.in. z Muzeum Narodowym w Warszawie, Narodową Galerią Sztuki Zachęta, Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki, Jednostką Wojskową GROM i Punch Punk Games.

 

dr Piotr P. Czyż – historyk sztuki, absolwent Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, od 1996 roku pracuje w Gabinecie Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w Warszawie. Przedmiotem jego zainteresowań jest kolekcjonerstwo grafiki, ekslibrisów oraz matryc, a także grafika końca XIX i pierwszych dwóch dekad XX wieku. Autor artykułów i współautor wystaw poświęconych kolekcjonerom, propagatorom sztuk graficznych i artystom, m.in. Dominikowi Witke-Jeżewskiemu, Leopoldowi Méyetowi, Hieronimowi Wilderowi, Leonowi Wyczółkowskiemu i Ignacemu Łopieńskiemu.

 

 

PRZERWA WAKACYJNA

 

 

31 sierpnia

Camille Claudel – rzeźbiarka niepokorna / Ewa Ziembińska

Genialna, bezkompromisowa, nieuznająca autorytetów w życiu zawodowym i prywatnym, Camille Claudel brak pokory uczyniła swoim znakiem rozpoznawczym. Odniosła sukces w domenie, która w XIX wieku zarezerwowana była dla mężczyzn. W 1913 roku, po śmierci ojca, została przez matkę umieszczona w zakładzie zamkniętym, gdzie spędziła trzydzieści lat, nie mogąc rzeźbić, a jej dorobek popadł w zapomnienie. Proces przywracania pamięci o Camille Caludel rozpoczął się dopiero w 1951 roku. Dziś jest ikoną, najbardziej znaną rzeźbiarką na świecie, obecną w świadomości nie tylko historyków sztuki, ale także w kulturze popularnej dzięki poświęconym jej słynnym filmom. Najwyższy czas, by opowiedzieć o jej twórczości, wychodząc poza stereotypowe opisy jej związku z Rodinem.

Kim była, jak rzeźbiła, dlaczego jej rzeźby są tak wyjątkowe? Co sprawiło, że udało jej się osiągnąć sukces i czy musiała tak drogo za niego zapłacić? Zapraszamy na wykład poświęcony życiu i twórczości tej wyjątkowej artystki.

wejściówki dostępne od 5 września

 

dr Ewa Ziembińska – historyczka sztuki, kuratorka wystaw, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o sztuce (Instytut Sztuki PAN). Kuratorka Zbiorów Rzeźby w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz kuratorka Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, oddziału MNW. Specjalizuje się w historii sztuki końca XIX i pierwszej połowy XX wieku. Prowadzi badania nad środowiskiem artystów polskich we Francji oraz nad sztuką kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby.