Niniejszy serwis wykorzystuje pliki cookie. Korzystanie z serwisu oznacza akceptację tego stanu rzeczy.
Wystawy

Józef Brandt 1841–1915

22 czerwca – 30 września 2018

 

Przygotowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie wystawa monograficzna Józefa Brandta jest pierwszą w historii polskiego muzealnictwa tak szeroko zakrojoną prezentacją dorobku artysty. Obejmuje około 300 dzieł – obrazów olejnych, akwarel i rysunków, reprezentatywnych dla kolejnych okresów twórczości malarza. Ekspozycję wzbogaca próba rekonstrukcji niezwykle oryginalnej, "wschodniej" pracowni Brandta w Monachium, w której artysta zgromadził kolekcję zabytkowych przedmiotów, w tym liczne militaria i orientalne kostiumy.

 

Józef Brandt był najwybitniejszym polskim malarzem batalistą XIX wieku. Po studiach w Monachium (1862–1866) osiadł tam na stałe, letnie miesiące spędzając w majątku Orońsko niedaleko Radomia. Był czołową postacią polskiego środowiska artystycznego w Monachium. Od 1866 roku prowadził tam własną pracownię i nieformalną szkołę malarską, w której uczyło się wielu Polaków. Od 1878 był członkiem i honorowym profesorem Akademii Bawarskiej. Jego twórczość wpisuje się w nurt malarstwa akademickiego, aczkolwiek wyróżnia ją na wskroś indywidualna tematyka oraz niezwykle żywa, dynamiczna formuła stylistyczna.

 

Już w młodości Brandt uległ fascynacji dziejami XVII-wiecznej Polski. Wielokrotnie wyprawiał się na wschodnie rubieże dawnej Rzeczypospolitej: na Ukrainę, Podole, w rejony zaporoskich Dzikich Pól. Podróże te wywarły decydujący wpływ na ukształtowanie jego wizji malarskiej. Tworząc epicką opowieść o historycznej przeszłości tych ziem, artysta niezwykle sugestywnie oddawał klimat epoki i specyfikę krajobrazu. Ukazany w jego obrazach świat awanturniczej epopei, której bohaterami są polscy rycerze, lisowczycy, Kozacy, Turcy, Tatarzy, porywa barwną egzotyką. W dziełach tych skupiają się wszystkie istotne cechy jego malarstwa: epicki rozmach, dekoracyjność, bogactwo kolorystyki, znajomość i umiejętność odtworzenia historycznego kostiumu, broni, akcesoriów wojennych, a także brawurowe oddanie bitewnego zgiełku oraz dynamiki ruchu ludzi i koni. Obok panoramicznie ujętych, pełnych dramatyzmu, porywających rozmachem i siłą ekspresji kompozycji batalistycznych, jak Bitwa pod Wiedniem czy Bitwa pod Chocimiem, malował niewielkie, kadrowane z bliska sceny rodzajowe, w których opiewał owiane legendą życie na Kresach, ukazywał barwne stroje, egzotykę obyczajów i zawadiacki temperament jego anonimowych bohaterów. Niekiedy podejmował także tematykę myśliwską oraz rodzajową osadzoną w realiach polskiej wsi czy prowincjonalnego miasteczka.

 

Równorzędnym bohaterem obrazów Brandta wydają się towarzyszące ludziom zwierzęta, przede wszystkim konie i psy myśliwskie. Artysta po mistrzowsku kreśli ich sylwetki, zatrzymując na płótnie wrażenie ruchu trwającego niekiedy kilka sekund. Charakter twórczości Brandta trafnie ujął inny piewca rycersko-szlacheckiej epopei wschodnich kresów Rzeczypospolitej, wybitny polski pisarz Henryk Sienkiewicz: „nie ma [on] sobie równego w odtwarzaniu stepów, koni, zdziczałych dusz stepowych i krwawych scen, które się rozgrywały dawniej na onych wiecznych pobojowiskach. Takie obrazy mówią, bo na ich widok przychodzą na myśl stare tradycje, stare pieśni i podania rycerskie, słowem wszystko to co było, przeszło, a żyje tylko we wspomnieniach, zaklęte w czar poezji! Brandt jest po prostu poetą stepowym [...]. Czasy zamarłe zmartwychpowstają pod jego pędzlem, a na widok jednego epizodu mimo woli odtwarza się w duszy cały świat rycersko kozaczy.”

 

Wystawie towarzyszy obszerny, bogato ilustrowany katalog, obejmujący całość œuvre Brandta, zarówno dzieła istniejące, jak i uznawane obecnie za zaginione, a także specjalny pokaz tematyczny w Cyfrowym MNW.

 

Zapraszamy również do zapoznania się z programem wydarzeń towarzyszącym wystawie oraz materiałami związanymi z ekspozycją w Cyfrowym MNW.

 

------

 

Kuratorki: Ewa Micke-Broniarek, Agnieszka Bagińska, Zbiory Sztuki Polskiej do 1914 r. MNW

Współpraca: Krystyna Znojewska-Prokop, Zbiory Sztuki Polskiej do 1914 r. MNW; Anna Masłowska, Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne MNW; Anna Lewandowska, Pracownia Konserwacji Malarstwa na Płótnie MNW.

 

Wystawa pod Honorowym Patronatem Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego

 

Wystawa zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie we współpracy z Muzeum Narodowym w Poznaniu.

 

Wystawa odbywa się w ramach projektu „3 × Niepodległa w Muzeum Narodowym w Warszawie” pod Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości 1918–2018. Cykl realizowany w ramach Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017–2021.


 



Józef Brandt, Targ...
Wystawa Józef...
Józef Brandt,...
Józef Brandt,...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...
Józef Brandt,...
Józef Brandt,...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...
Wystawa Józef...