Dotacja na zakup muzealiów do zbiorów MNW i Oddziałów
Zadanie dofinansowane w ramach dotacji celowej ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa
Nazwa zadania: Zakup muzealiów do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie i jego Oddziałów
Wartość dofinansowania: 113 320 PLN
Całkowity koszt zadania: 113 320 PLN
Opis zadania: Zakup muzealiów do Zbiorów Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Zbiorów Wzornictwa oraz Kolekcji Mebli MNW
Dzięki dotacji Muzeum Narodowe w Warszawie powiększyło swoją kolekcję o unikatowe dzieła.
Do zbiorów Muzeum Plakatu w Wilanowie zakupiono dwanaście przedwojennych plakatów. Najstarszym z nich jest plakat reklamujący zakopiańskie sanatorium doktora Kazimierza Dłuskiego z 1902 roku autorstwa Piotra Stachiewicza – artysty uważanego za autora pierwszych polskich plakatów artystycznych. Kolejne obiekty to grupa pięciu plakatów wydanych przez Instytut Spraw Społecznych w latach 1935-1939, dotyczących szerokiej działalności edukacyjnej w zakresie poprawy warunków i bezpieczeństwa pracy, zaprojektowanych przez Edwarda Dodackiego i Wacława Hryniewicza; Andrzeja Gałka, A. Łąckiego i Andrzeja Honowskiego oraz Czesława Wielhorskiego. Plakaty ISS wpisują się w serię znaczących społecznie, a równocześnie istotnych z punktu widzenia rozwoju polskiej grafiki projektowej, inicjatyw instytucji rządowych w latach 30. Drugą grupę stanowią plakaty reklamowe i turystyczne z l. 20. i 30. XX wieku autorstwa m.in. Tadeusza Gronowskiego i Feliksa Ciechomskiego. Jednym z nich jest plakat reklamujący Targi Wschodnie w 1924 roku, który stanowi ważną pozycję w dorobku Gronowskiego, ponieważ dzięki tej pracy autor zdobył Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 w dziale Art Publicaire.
Pozyskanie do zbiorów tychże plakatów jest bardzo istotnym wzbogaceniem kolekcji Plakatu Polskiego. Są to dzieła prezentujące wysokie walory artystyczne oraz historyczne, które stanowią ważne uzupełnienie zbiorów. Dodatkowo część z nich będzie eksponowana na planowanej wystawie stałej w Muzeum Plakatu.
Dzięki dotacji celowej MKiDN Do Zbiorów Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni zakupiono:
- Projekt Pomnika Bohaterów Warszawy autorstwa Mariana Koniecznego (1930-2017) z 1959 r.
W 1956 roku ogłoszono konkurs na pomnik Bohaterów Warszawy, który pomimo licznych zgłoszeń nie został rozstrzygnięty. Trzy lata później został rozpisany II konkurs. Wygrał go Marian Konieczny zdobywając I nagrodę. Młody artysta pokonał swojego Mistrza – Xawerego Dunikowskiego, któremu bardzo zależało na zwycięstwie. Intencją Koniecznego było „stworzyć nowy symbol Warszawy, tej najnowszej Warszawy, nasiąkniętej wojną i barykadami powstańczymi, romantycznej i heroicznej, tragicznej i zwycięskiej”. Z pewnością to zamierzenie się udało. Pomnik Bohaterów Warszawy znany jako Warszawska Nike jest rozpoznawalnym, emblematycznym monumentem stolicy.
Zakupiony w 2022 r. Projekt Pomnika Bohaterów Warszawy jest jednym z pierwszych koncepcji przygotowywanych na konkurs. Poza i gest modelki, która była mieszkanką stolicy, są paralelne z figurą Nike znaną z finalnej wersji monumentu. Natomiast w partii postumentu widoczne są zmiany, zarówno pod względem ikonograficznym (postacie powstańców) jak też rozwiązań formalnych dotyczących proporcji pomnika. Stanowią one o wyjątkowości i unikatowości tego projektu, który jest zapisem zmagań artysty z tematem.
Nabyty obiekt jest pierwszą rzeźba autorstwa Mariana Koniecznego w zbiorach Muzeum Rzeźby i stanowi ważne uzupełnienie kolekcji. Eksponowana w Magazynach Studyjnych Rzeźby XX i XXI wieku jest przykładem przybliżającym publiczności skomplikowaną problematykę powstawania monumentów, nie tylko od strony artystycznej, ale także historycznej. Wpisuje się także w dyskurs o relokacjach pomników.
- Instalację Kojiego Kamojiego pt. Flet bez melodii wisi z niego kamień z 1988 r.
Przez krytyków uważany za konceptualistę, później łączony z abstrakcją z nurtu minimal art, Koji Kamoji współtworzy polskie życie artystyczne. Jako wyraźna indywidualność, Kamoji łączy filozofie Wschodu i Zachodu, kreuje dzieła tajemnicze, ponadczasowe, zawierające esencję głębokiej duchowości i odsłaniające swój sens stopniowo.
Flet bez melodii wisi z niego kamień to praca unikatowa i pierwsze dzieło artysty w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Instalacja, zrealizowana na wystawę w Galerii Działań w 1988 roku, uważana jest przez krytyków za najlepiej oddającą modus operandi artysty. Bezgłośny instrument, ulotność nieobecnego dźwięku, ciężar wiszącego na flecie kamienia, gałąź topoli, surowy metalowy pręt i szklanka z wodą – Kamoji starannie zestawia ze sobą aluzyjne symbole żywiołów, przywołując na myśl naturę ciszy i ingerencji człowieka w świat przyrody. Nie próbuje jednak stworzyć warunków do mówienia (pisania, wyrażania, łączenia i zestawiania), lecz buduje środowisko milczenia, skupienia i obecności.
Do Zbiorów Wzornictwa MNW zakupiono 13 talerzy stworzonych przez studio ceramiczne Ende we współpracy z Aleksandrą Waliszewską – jedną z najbardziej uznanych współczesnych polskich artystek wizualnych. Przedstawienia na talerzach pochodzą z malarstwa Waliszewskiej i zawierają tematy często pojawiające się w jej twórczości: postaci o cechach upiornych i wampirycznych, odwołania do świata koszmarów sennych i horrorów. W ten sposób autorka przywołuje najmroczniejsze zakątki ludzkiej psyche i kulturowe tabu. Wizerunki zostały przeniesione za pomocą serigrafii na porcelanę wypaloną w Wałbrzychu, barwioną w masie pigmentami naturalnym i malowaną ręcznie złotem.
Zakupione do MNW biblioteczne krzesło-schodki to typ mebla niezwykle rzadki, w zasobach polskich muzeów występujący sporadycznie, nie reprezentowany do tej pory w zbiorach MNW. Jego mocna i składana konstrukcja umożliwia dwie wymienione w nazwie funkcje. Aby przekształcić krzesło w schodki należy podnieść przednie nogi, zamocowane na zawiasach wraz z przednią wąską częścią płytowego siedzenia, i zablokować haczykami, a następnie obrócić cały mebel „do góry nogami”. Wówczas dostępne są stopnie ukryte wcześniej pod siedzeniem, a zamocowane na wspornikach po wewnętrznej stronie przednich i tylnych nóg. Zakupiony mebel charakteryzują proste, mocne formy szkieletu z graniastymi elementami, a silnie odchylone ramowe oparcie zapewnia po odwróceniu stabilność nowego układu. Krzyżakowe wsporniki jednego z trepów mają częściowo fazowane krawędzie nawiązujące do gotyckiej estetyki.Schodki, podobnie jak składane lub przesuwne drabiny, pomocne były przy korzystaniu z księgozbioru zgromadzonego w wysokich szafach bądź regałach. Tworzyły one dodatkowe wyposażenie osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych bibliotek i pokojów bibliotecznych wraz różnego rodzaju i wielkości stołami do pracy, niskimi szafkami z blatami umożliwiającymi rozłożenie znacznej wielkości książek i atlasów, a także z globusami Ziemi i Nieba oraz meblami do siedzenia. W mniejszych pomieszczeniach, aby zaoszczędzić miejsce, używano czasem foteli i krzeseł z wbudowanymi schodkami oraz stołów z umieszczonymi wewnątrz drabinami. Transformacje tych mebli umożliwiały różne konstrukcje – od prostych po bardzo przemyślne.