Sesja naukowa towarzysząca wystawie OLGA BOZNAŃSKA (1865–1940)
OLGA BOZNAŃSKA (1865–1940) / urodzinowa sesja naukowa
środa / 15 kwietnia 2015 / godz. 9.00–20.00
wstęp wolny
I część: Muzeum Narodowe w Warszawie / godz. 9.00–16.00
II część: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki / godz. 17.00–20.00
Miejsce Boznańskiej w polskiej sztuce określił Wiesław Juszczak w błyskotliwej syntezie Modernizm z 1977 roku. Na przekór wszystkim, którzy pisali, że stylistyczna klasyfikacja malarstwa Boznańskiej jest niemożliwa, Juszczak powiada, iż stosując środki i technikę impresjonistyczną artystka osiąga ostateczny efekt napięcia emocjonalnego i drapieżnej ekspresji. Zauważa, że już w okresie monachijskim Boznańska odnalazła własną „przestrzenną formułę”: jej bezkonturowe postaci na niedookreślonych tłach już to się w nie wtapiają, już to się z nich wyłaniają, co daje poczucie niepokojącego pulsowania. „I od zasugerowania takiej przestrzeni »cerebralnej«, odrealnionej, rozpoczyna się tutaj przenikliwa, bezlitosna nierzadko opowieść o ludzkiej duszy”. Juszczak porównuje wibrujące plamy Boznańskiej do linii Wyspiańskiego: pozwalają one na przekroczenie wolumenu materii, by tym silniej wyrazić psychikę zjawisk i duszę artystki. W specyficznej polskiej recepcji kierunków zachodnich impresjonizm – powiada Juszczak – wiąże się z ekspresjonistycznym gruntem.
Olga Boznańska, która często i chętnie wystawiała z kobietami artystkami, należała do kolejnej generacji profesjonalnych malarek. Wprawdzie sama nie mogła jeszcze odbyć regularnych studiów akademickich, bo choć w Paryżu było to już od wielu lat możliwe, tradycyjne Monachium dopuszczało kobiety jedynie do nauki w prywatnych pracowniach profeso¬rów. Poddana genderowym ograniczeniom Boznańska zdołała jednak wejść na drogę profesjonalnej malarskiej kariery: miała samodzielne pracownie w Krakowie, Monachium, a następnie w Paryżu, regularnie wystawiała w różnych miastach, śledziła recenzje, otrzymywała nagrody, przyjmowała zamówienia, uczyła, była członkinią polskich i międzynarodowych towarzystw artystycznych. Jej decyzja zamieszkania w Paryżu podyktowana była względami artystycznymi. Należała do pokolenia pomiędzy Anną Bilińską, której niezwykła dla jej płci kariera została okupiona pracą w rozpaczliwie ciężkich warunkach i przedwczesną śmiercią, a prawdziwym wysypem młodych, utalentowanych kobiet z Polski, które zasiliły międzynarodowy tygiel École de Paris, takich jak Mela Muter, Tamara Łempicka, Sara Lipska, Alicja Halicka i bar¬dzo wiele innych. Wszystkie wymienione kobiety miały mężów, mistrzów, protektorów i kochanków, którzy już to pomagali, już to przeszkadzali w ich karierach. Co więcej, wiele z nich, choć wykształconych w klasycznych dyscyplinach sztuki, szukało dla siebie nisz w sztukach dekoracyjnych, projektowaniu wnętrz, kostiumów i mody, rękodziele, grafice użytkowej i wszędzie tam, gdzie otwierało się pole niezagospodarowane do końca przez mężczyzn. Boznańska przeciwnie, zdecydowała się być westalką przy ołtarzu sztuki i ani na krok nie zboczyła z obranej drogi malarskiej. Była naraz niezwykle nowoczesna i ogromnie konserwatywna.
Wydaje się, że choć każda wystawa i każde kolejne opracowanie przybliża nas do fenomenu sztuki Olgi Boznańskiej, wciąż jesteśmy na początku drogi. To dobrze, czeka nas wiele interesujących przygód z artystką od dawna należącą do kanonu polskiego malarstwa, a przy tym ciągle nie dość znaną i intrygującą.
Agnieszka Morawińska
Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie
-----
I część: Muzeum Narodowe w Warszawie / godz. 9.00–16.00
II część: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki / godz. 17.00–20.00
Muzeum Narodowe w Warszawie / Kino MUZ / Aleje Jerozolimskie 3
8.30–9.00 REJESTRACJA UCZESTNIKÓW
9.00–9.10 POWITANIE GOŚCI I OTWARCIE SESJI
9.10–10.30
Moderator: dr hab. Joanna Sosnowska, Instytut Sztuki PAN
Boznańska 2015
Anna Król, starszy kustosz, kurator, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
Elita elit. Olga Boznańska w Towarzystwie Artystów Polskich „Sztuka”
Urszula Kozakowska-Zaucha, kierownik Działu Nowoczesnego Polskiego Malarstwa i Rzeźby MNK
Kolekcjonerstwo paryskie w czasach Boznańskiej
dr hab. Tomasz F. de Rosset, prof. UMK, kierownik Zakładu Muzealnictwa Wydziału Sztuk Pięknych, UAM w Toruniu
Boznańskiej paryska biografia towarzyska
dr Ewa Bobrowska, Terra Foundation for American Art
10.30–10.50 PRZERWA NA KAWĘ
10.50–12.00
Moderator: Urszula Kozakowska-Zaucha, MNK
Dar wyjątkowy dla Towarzystwa Historyczno-Literackiego – kolekcja obrazów Olgi Boznańskiej ze zbiorów Bolesława Biegasa
Xavier Deryng, prof., Université de Rennes 2
Boznańska »Najdroższym Złotem« dla przyjaciół
Renata Higersberger, kustosz, Zbiory Sztuki Polskiej do1914 roku, MNW
Olga Boznańska i Beatrice How – dwie dobre znajome z Paryża
Maria Rostworowska, romanistka, tłumaczka
12.00–12.15 PRZERWA
12.15–13.30
Moderator: Renata Higersberger, MNW
Malarstwo Olgi Boznańskiej i tradycja Rückenfigur
dr Michał Haake, adiunkt, IHS UAM w Poznaniu
Klinika obrazów. Muzealna konserwacja dzieł Olgi Boznańskiej
Janusz Czop, wicedyrektor ds. Konserwacji i Przechowywania Zbiorów MNK
Technika, technologia i chemia zabytku – Boznańska okiem konserwatora i chemika
Anna Lewandowska, konserwator, Pracownia Konserwacji Malarstwa na Płótnie MNW
dr hab. Barbara Wagner, prof. UW, Wydział Chemii
13.30–14.30 PRZERWA NA LUNCH
14.30–16.00 SPOTKANIE PRZY OBRAZACH BOZNAŃSKIEJ W GALERII WYSTAW CZASOWYCH
-----
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki / Plac Małachowskiego 3 / sala multimedialna, wejście od ul. Burschego
17.00–18.00
Moderator: dr Ewa Bobrowska, Terra Fondation for American Art
Widok pracowni
dr hab. Joanna Sosnowska, prof., Instytut Sztuki PAN
Metamorfozy krakowskich uczennic
dr Piotr Kopszak, kustosz MNW
Pracownia artystki
dr Agnieszka Bagińska, asystent, Zbiory Sztuki Polskiej do 1914 MNW
18.00–18.15 PRZERWA
18.15–19.15
Moderator: dr Agnieszka Bagińska, MNW
Dematerializacja materii. O ubiorach w malarstwie Olgi Boznańskiej
Anna Straszewska, Instytut Sztuki PAN
Paul Nauen, malarz z portretu Olgi Boznańskiej
Eva Klaputh, Państwowa Biblioteka Bawarska w Monachium, Dział Rękopisów
Zamiast spojrzenia. Popiersie starszej kobiety
dr Agnieszka Skalska, Galeria Sztuki Polskiej od XVIII w. do 1945 roku, MNP
19.15–20.00 DYSKUSJA KOŃCOWA z niespodzianką
Sesja naukowa towarzysząca wystawie
OLGA BOZNAŃSKA (1865–1940) w Muzeum Narodowe w Warszawie
15 kwietnia 2015
koordynacja merytoryczna sesji
Renata Higersberger, MNW
dr Agnieszka Bagińska, MNW
organizacja
Agnieszka Gizińska, Koordynator ds. Wystaw MNW
Bartłomiej Podlewski, Dział Marketingu i Pozyskiwania Funduszy MNW
Pozostałe wydarzenia miesiąca
AKADEMIA POLSKIEGO FILMU / Popioły cz. II, reż. Andrzej Wajda / wykład Dariusza...
godz. 17.00 pokaz filmu Popioły cz. II i wykład Dariusza Chyba w ramach cyklu projekcji i spotkań poświęconych malarskim inspiracjom w twórczości Andrzeja Wajdy...
MAMY w MUZEUM / Ogród sztuki Józefa Mehoffera
godz. 11.00 Spotkanie z Karoliną Zalewską Józef Mehoffer zaprojektował ogrody otaczające jego domy w Jankówce i Krakowie. Czy było to jego hobby, dające...
WIELKANOC W MNW / Wielkanocne pisanki, kraszanki i kogutki
godz. 12.00 warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat Co wspólnego ma Judasz z Marzanną, a jajko ze Zmartwychwstaniem? Dlaczego Wielki Post kończył się...
WYKŁADY CZWARTKOWE / Manet i nowoczesność
godz. 18.00 Wykład poprowadzi Iwona Danielewicz, kurator Zbiorów Sztuki Polskiej do 1914 w Muzeum Narodowym w Warszawie. Twórczość Éduarda...
WIECZORY CZWARTKOWE / Za dużo prawdy – malarstwo Józefa Chełmońskiego
godz. 19.30 spotkanie z Karoliną Zalewską W liście z Monachium do Wojciecha Gersona Józef Chełmoński napisał: „Każdy tu Niemiec chwast wyplenił i wygryzł mu...
WIELKANOC W MNW / Wielkanocne pisanki, kraszanki i kogutki
godz. 12.00 warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat Co wspólnego ma Judasz z Marzanną, a jajko ze Zmartwychwstaniem? Dlaczego Wielki Post kończył się...
WIELKANOC W MNW / Wielkanocne pisanki, kraszanki i kogutki
godz. 12.00 warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat Co wspólnego ma Judasz z Marzanną, a jajko ze Zmartwychwstaniem? Dlaczego Wielki Post kończył się...
MUZEALNE WTORKI / Krucyfiks z kręgu Michaela Pachera
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z dr. Pawłem Freusem w ramach cyklu „Galeria Sztuki Średniowiecznej: jedno dzieło – wiele słów” Wybitne dzieło...
MUZEALNE WTORKI / Uczniowie Matejki. Przyjaźń i rywalizacja
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Sergiuszem Pinkwartem Pochodzili z różnych środowisk, od swojego mistrza uczyli się patriotyzmu. Po studiach w krakowskiej akademii...
AKADEMIA POLSKIEGO FILMU / Artyści i dzieła. Inspiracje malarstwem polskim II...
Otwarty wykład w ramach cyklu „Akademia Polskiego Filmu / KINO MUZ” Stańczyk, chochoły, dziewczyna z kosą, spotkanie przy studni to motywy z...
MAMY w MUZEUM / Koloryzm – bardzo polska sprawa
godz. 11.00 Spotkanie z Magdaleną Marczak-Cerońską Wszystko zaczęło się w 1923 roku w kręgu studentów Józefa Pankiewicza na krakowskiej ASP. Potem był...
GALERIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ / Średniowiecze – brutalne, banalne czy...
godz. 17.00 – 19.00 warsztaty dla dorosłych i młodzieży Starszych i młodszych zapraszamy na warsztaty pogłębiające wiedzę z historii, zasad opisu i...
WYKŁADY CZWARTKOWE / Olga Boznańska okiem konserwatora
godz. 18.00 Wykład poprowadzi Anna Lewandowska, konserwator w Pracowni Konserwacji Malarstwa na Płótnie Muzeum Narodowego w Warszawie. Jakie były ulubione...
WIECZORY CZWARTKOWE / Epoki i style dla początkujących – Młoda Polska
godz. 19.30 spotkanie z Przemysławem Głowackim Spotkanie jest częścią cyklu prezentującego wybrane kierunki w sztuce, zostaną tu omówione najważniejsze cechy...
WARSZTATY DLA NAUCZYCIELI / Olga Boznańska – malarka stuprocentowa
godz. 11.00–15.00 Ona o żadne „-izmy“ nie walczyła. Ona była malarką stuprocentową. – tak o Boznańskiej pisał Józef Czapski. Na...
Otwarte oprowadzania po wystawie Olgi Boznańskiej
11-12 kwietnia / godz. 15.00, 16.00, 17.00, 18.00, 19.00 Podczas spotkań w przestrzeni wystawy zaprezentujemy twórczość Boznańskiej w różnych kontekstach, pokażemy...
GALERIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ / Symbolika świątyni średniowiecznej
godz. 16.00 wykład dr. hab. inż. Roberta Kunkela Katedra średniowieczna była w rozumieniu jej budowniczych symbolem Kosmosu, doskonałego dzieła Boskiego Architekta. Na wykładzie...
NIEDZIELE ZE SZTUKĄ / Smaki i zapachy martwej natury
godz. 10.15 warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 3–5 lat (UWAGA! Lista uczestników warsztatów jest już kompletna) Co czujemy patrząc na obrazy?...
NIEDZIELE ZE SZTUKĄ / Warsztaty w kwiaty
godz. 11.00 warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat, z podziałem na grupy wiekowe (UWAGA! Lista uczestników warsztatów jest już kompletna) ...
WYKŁADY NIEDZIELNE / Olga Boznańska. Konteksty i konfrontacje
godz. 12.00 Wykład Przemysława Głowackiego Dla Boznańskiej sztuka była drogą spełnienia. Jak każdy artysta tak i ona miała swoich mistrzów. Który z wielkich...
NIEDZIELE ZE SZTUKĄ / Martwe natury. Materia, przestrzeń, kompozycja
godz. 14.00 spotkanie tematyczne na wystawie i w Galerii Sztuki XIX Wieku zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu na wystawę / ok. 60 min ...
NIEDZIELE ZE SZTUKĄ / „Cóż to za rozkosz malować rękę…”
godz. 16.00 warsztaty rysunkowe dla młodzieży i dorosłych (UWAGA! Lista uczestników warsztatów jest już kompletna) Zapraszamy na zajęcia z podstaw rysunku. Zanim...
MUZEALNE WTORKI / Krótka historia Muzeum Narodowego w Warszawie. Lata 1862–1936
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Karoliną Zalewską Muzeum Sztuk Pięknych zostało powołane ustawą o wychowaniu publicznym w Królestwie Polskim z dnia 20 maja...
MUZEALNE WTORKI / Wielkie bitwy na płótnie i w rzeczywistości
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Sergiuszem Pinkwartem W jaki sposób Jan Matejko spożytkował trzy lata, w czasie których przygotowywał się do namalowania...
Sesja naukowa towarzysząca wystawie OLGA BOZNAŃSKA (1865–1940)
OLGA BOZNAŃSKA (1865–1940) / urodzinowa sesja naukowa środa / 15 kwietnia 2015 / godz. 9.00–20.00 wstęp wolny Porządek sesji I część: Muzeum Narodowe w...
URODZINY MISTRZÓW / Olga Boznańska – 150. rocznica urodzin
godz. 17.00 Spotkanie tłumaczone na język migowy (PJM) Boznańska zasłynęła przede wszystkim jako portrecistka. Jej prace były doceniane i wielokrotnie nagradzane na...
AKADEMIA POLSKIEGO FILMU / Wszystko na sprzedaż, reż. Andrzej Wajda / wykład...
godz. 17.00 pokaz filmu Wszyatko na sprzedaż i wykład prof. Tadeusza Lubelskiego w ramach cyklu projekcji i spotkań poświęconych malarskim inspiracjom w twórczości...
MAMY w MUZEUM / Ogród sztuki Józefa Mehoffera
godz. 11.00 Spotkanie z Karoliną Zalewską Józef Mehoffer zaprojektował ogrody otaczające jego domy w Jankówce i Krakowie. Czy było to jego hobby, dające...
WARSZTATY DLA OSÓB Z DYSFUNKCJĄ WZROKU
godz.16.00 Spotkania z wykorzystaniem audiodeskrypcji, muzyki i ćwiczeń dotykowych. zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / ok. 90 min. Zorganizowane...
WYKŁADY CZWARTKOWE / Obraz i tekst. Przewodnik po wystawie
godz. 18.00 Wykład poprowadzą Magdalena Frankowska i Artur Frankowski, Studio Fontarte, autorzy oprawy graficznej wystawy Olgi Boznańskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie....
WIECZORY CZWARTKOWE / Wojtkiewicz
godz. 19.30 spotkanie z Karoliną Zalewską Witold Wojtkiewicz należał do grona krakowskich twórców przełomu XIX i XX w. Jego malarstwo, rysunek i grafika łatwo...
KONCERT MUZYKI DAWNEJ / Chorał Gregoriański ze zbiorów Muzeum Narodowego w...
17 kwietnia 2015, godz. 18.00 Stowarzyszenie Artystyczne MIÓD MATERIA, Warszawskie Towarzystwo Chorałowe „Gregorianum” oraz Muzeum Narodowe w Warszawie...
DZIEŃ WOLNEJ SZTUKI
18 kwietnia / godz. 12.00 między godziną 12.00 a 13.00 na hasło Dzień Wolnej Sztuki wstęp wolny do galerii stałych MNW Ile czasu spędzasz na oglądaniu jednego dzieła sztuki w...
WYKŁADY NIEDZIELNE / Olga Boznańska. Konteksty i konfrontacje
godz. 12.00 Wykład Urszuli Król Dla Boznańskiej sztuka była drogą spełnienia. Jak każdy artysta tak i ona miała swoich mistrzów. Który z wielkich...
MUZEALNE WTORKI / Krótka historia Muzeum Narodowego w Warszawie. Lata 1936–1945
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Karoliną Zalewską Wybuch II wojny światowej postawił przed pracownikami Muzeum zupełnie nowe zadania. Konieczna była ochrona dzieł...
MUZEALNE WTORKI / Symbol
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Moniką Miżołębską w ramach cyklu „Idea zamknięta w znaku” Przedstawienia przedmiotów, zwierząt czy postaci...
AKADEMIA POLSKIEGO FILMU / Brzezina, reż. Andrzej Wajda / wykład dr Justyny...
godz. 17.00 pokaz filmu Brzezina i wykład dr Justyny Jaworskiej w ramach cyklu projekcji i spotkań poświęconych malarskim inspiracjom w twórczości Andrzeja Wajdy...
MAMY w MUZEUM / Koloryzm – bardzo polska sprawa
godz. 11.00 Spotkanie z Magdaleną Marczak-Cerońską Wszystko zaczęło się w 1923 roku w kręgu studentów Józefa Pankiewicza na krakowskiej ASP. Potem był...
WYKŁADY CZWARTKOWE / Portret własny Olgi Boznańskiej
godz. 18.00 Wykład poprowadzi dr Agnieszka Bagińska. Własny wizerunek był ważnym tematem w twórczości malarki. Nie mogłam, czyli raczej nie widziałam siebie w...
WIECZORY CZWARTKOWE / Epoki i style dla początkujących – ekspresjonizm i kubizm
godz. 19.30 spotkanie z Przemysławem Głowackim Spotkanie jest częścią cyklu prezentującego wybrane kierunki w sztuce, zostaną tu omówione najważniejsze cechy dzieł...
GALERIA SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ / Ornamenta ecclesiae. Gotyckie retabula...
godz. 16.00 wykład Małgorzaty Kochanowskiej Ornamenta ecclesiae – taki tytuł przynależy gotyckim retabulom skrzydłowym, uświetniającym przestrzeń liturgiczną...
WYKŁADY NIEDZIELNE / Olga Boznańska. Konteksty i konfrontacje
godz. 12.00 Wykład dr. Pawła Freussa Dla Boznańskiej sztuka była drogą spełnienia. Jak każdy artysta tak i ona miała swoich mistrzów. Który z wielkich malarzy...
POKAZY FILMOWE / Olga Boznańska
godz. 14.30 projekcje filmów dokumentalnych poświęconych życiu i twórczości malarki „Olga Boznańska”...
URODZINY MISTRZÓW / Zbigniew Dłubak – 94. rocznica urodzin
godz. 17.00 Pierwsze wystawy organizował jako więzień, na pryczy w obozie koncentracyjnym w Mauthausen. Zajmował się zarówno malarstwem, jak i fotografią, inspirował...
MUZEALNE WTORKI / Krótka historia Muzeum Narodowego w Warszawie. Po roku 1945
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Karoliną Zalewską Kiedy po raz pierwszy w powojennej historii Muzeum uruchomiono fontannę na dziedzińcu? Kto zwiedzał ekspozycje z...
MUZEALNE WTORKI / Atrybut
godz. 13.00 i 14.30. spotkanie z Moniką Miżołębską w ramach cyklu „Idea zamknięta w znaku” Spotkanie będzie opowieścią o historii atrybutów w...
AKADEMIA POLSKIEGO FILMU / Krajobraz po bitwie, reż. Andrzej Wajda / wykład...
godz. 17.00 pokaz filmu Krajobraz po bitwie i wykład prof. zw. dr. hab. Tadeusza Miczkiw ramach cyklu projekcji i spotkań poświęconych malarskim inspiracjom w...
FINISAŻ WYSTAWY / Olga Boznańska. Pokaz filmowy
godz. 16.00 projekcja filmu dokumentalnego poświęconego życiu i twórczości malarki oraz spotkanie z reżyserem i kuratorką wystawy Olgi Boznańskiej ...
FINISAŻ WYSTAWY / Malarki portret fotograficzny / Anna Masłowska
godz. 18.00 wykład Anny Masłowskiej Ostatnie dni wystawy „Olga Boznańska (1865–1940)” w Muzeum Narodowym w Warszawie Finisaż wystawy / 30 kwietnia–2...